YGS TÜRKÇE SINAVI I

1.            (I) Türkçenin ilk yazılı ürünleri 8. yüzyılda Orhun Vadisi’ne dikilmiş olan Göktürk Yazıtları’dır. (II)Yazıtlar, Göktürk alfabesiyle Türkçenin kuzey lehçesi olan Göktürkçe yazılmışlardır. (III)Yazıtlarda göçebe Göktürklerin yaşantısıyla ilgili bilgilerin yanı sıra kağanların halka uyarıları da yer alır. (IV)Yazıtlarda kullanılan alfabe uzun süre çözülememiş, ancak 19. yüzyılda Radloff tarafından çözülerek Göktürk alfabesi gün ışığına çıkarılmıştır. (V)Yazıtlar, akıcı bir düzyazı anlatımına ulaşabilmiş olan Türkçenin, yüzyıllar öncesinde de işlenmiş bir dil olduğunun kanıtıdır.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?

A)I.         B)II.        C)III.       D)IV       E)V.

2.            Erdemi, ahlakı ve cömertliği övmek, kibir ve cimriliği yermek 12. yüzyılın kültür ortamında bir gelenek olmuştu. Bu eserlerde de çağın düşüncesi dile getirilir. Söylenenler, ayet ve hadislerle desteklenir. Öğretici bir kitap olmasına rağmen çok fazla Arapça, Farsça sözcük içerir.

Bu parçada sözü edilen yapıtın yazarı, aşağıdakilerden hangisidir?

A)Ahmet Yesevi

B)Yusuf Has Hacip

C)Ali Şir Nevai

D)Edip Ahmet

E)Kaşgarlı Mahmut

3.            (I)Size, insanların sizin fikirlerinizi beğenmedikleri, davranışlarınızı onaylamadıkları zaman neler olacağını anlatayım. (II)Önce hayal kırıklığına uğrayacaksınız. (III) Oysa hayatta başarılı olmanın ilk koşulu, başarısız olmaya dayanacak kadar sağlam sinirlere sahip olmaktır.  (IV)Başka bir ifadeyle, inandığınız şeyleri asla vazgeçmeden sonuna kadar savunmak ve yapmaktır. (V)Başarı, kendi çizdiğiniz yolda ulaşılabilecek en ileri noktaya varmaktır.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangi ikisinde ekeylem yoktur?

A)I. ve II.

B)II. ve III.

C)II. ve IV.

D)III. ve IV.

E)IV. ve V.

4.            Köy Enstitüsü öğrencisi iken, benim için mektup gönderilecek birkaç kuruşun habercisiydi.

Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi yoktur?

A)Zincirleme isim tamlaması

B)Kişi zamiri

C)Belgisiz sıfat

D)Belirtili isim tamlaması

E)Adlaşmış sıfat

5.            Aşağıdakilerden hangisi, doğal destanların özelliklerinden biri olamaz?

A)Olaylar, olağanüstü özelliklere sahip kahramanlar etrafında gelişir.

B)Masalsı öğelere sık sık yer verilir.

C)Ulusların anonim ürünüdürler.

D)Biçimsel olarak manzumdurlar.

E)Özgün biçimlerini korumuşlardır.

6.            Sekiz ay kışımız dört ay yazımız

                Açlığından telef oldu bazımız

                Kasım demez buz tutuyor özümüz

                Mayısta çözülür gölümüz bizim

Halk edebiyatının temel özellikleri ve yönelimlerini yansıtan bu dizeler, Halk şiirinin ---- bir şiir olduğunu gösterir.

Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A)toplumsal sorunlardan kopuk olmayan

B)doğayı gerçekçi biçimde yansıtan

C)yaşama ayna tutan

D)yapaylıktan uzak, doğal

E)soyut kavramları somutlaştıran

7.            Kutadgu Bilig, Yusuf Has Hacip tarafından yazılmıştır. Eser aruz ölçüsü ve mesnevi biçimiyle yazıldığı ve6645 beyitten oluştuğu halde, eserde 173 dörtlük de bulunmaktadır. İslamiyet öncesi Türk edebiyatında çok kullanılan yarım uyak yapıta egemendir.

Kutadgu Bilig’de 173 dörtlük bulunması ve yarım uyağın çok kullanılması, aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?

A)Türk edebiyatının ilk didaktik yapıtı olmasıyla

B)Yusuf Has Hacip’in bilinçli dil anlayışıyla

C)Şairin yaratıcı kimliğiyle

D)İslamiyet öncesi Türk şiir geleneğinin etkisiyle

E)Hakaniye lehçesi ile yazılmasıyla

8.            ---- der ki bana

                Derdim artar ondan yana

                Öter bülbül yana yana

                Gözüm çağlar şimden gerü

Halk şiirinin biçimsel özellikleri göz önünde tutulursa, bu dörtlükte boş bırakılan yere, aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A)Karacaoğlan

B)Köroğlu

C)Pir Sultan

D)Gevheri

E)Dadaloğlu

9.            Aşağıdakilerden hangisi, Âşık edebiyatı nazım türlerinden biri değildir?

A)Güzelleme

B)Nefes

C)Taşlama

D)Ağıt

E)Koçaklama

10.          İslamiyet öncesi sözlü edebiyat hakkında aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

A)Atasözlerine “sav” denir.

B)Ölen yiğitlerin arkasından söylenen şiirler “sagu” denir.

C)Sevgi yiğitlik ve doğa konularında söylenen şiirlere “şölen” denir.

D)Ulusun yaşamıyla ve kahramanlıkla ilgili manzum anlatılara “destan” denir.

E)Şairlere kam, şaman, baksı gibi adlar verilir.

11.          Aşağıdakilerden hangisinde, İslamiyet öncesi Türk destanları birlikte verilmiştir?

A)Yaradılış, Manas, Göç, Oğuz Kağan

B)Alp Er Tunga, Şu, Üç Şehitler, Türeyiş

C)Oğuz Kağan, Göç, Şu, Ergenekon

D)Türeyiş, Bozkurt, Ergenekon, Manas

E)Bozkurt, Alp Er Tunga, Kuvayı Milliye, Göç

12.          ---- edebiyatında doğa görünümlerine, doğa- toplum ilişkilerine pek rastlanmaz. Soyutlanmış bir dünyanın söz oyunlarıyla anlatıldığı ince sanat ürünleridir ortaya çıkan. ---- edebiyatında ise yaşanan çevreyle yakın ilişkiler içinde bulunan insanların duygularıyla ve gerçek bir dünyanın görüntüleriyle karşılaşırız. ---- edebiyatında sanatların özgürlüğü sağlanmış, şiir, müzikten ayrılıp uzaklaşmışken, ---- edebiyatında ürünler, saz eşliğinde söylenir ve ezgiler edalarıyla anlamlandırılıp adlandırılır.

                Bu parçada boş bırakılan yerlere, sırasıyla aşağıdakilerden hangisinde verilenler getirilmelidir?

A)Halk, Divan, Halk, Divan

B)Divan, Halk, Divan, Halk,

C) Halk, Halk, Divan, Divan

D) Divan, Divan, Halk, Halk

E) Divan, Halk, Halk, Divan

13.          Halkın sözlü geleneğinden doğmuştur. Söyleyeni bilinmez. 7’li hece ölçüsüyle, dörtlük biçiminde oluşturulur. Bu türde ağırlıklı olarak aşk konusu işlenir. Asıl söylenmek istenen, son iki dizede verilir.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisinden söz edilmektedir?

A)Mani

B)Türkü

C)Rubai

D)Koşma

E)Tuyuğ

14.          (I)Bu romancı, ele aldığı konuyu sınırlandırmada ve ayrıntıları seçip ayıklayarak yazıya aktarmada son derece titizdir.  (II)Metnin iç dinamiklerini oluştururken Türkçenin alışılmış cümle yapısını da kırar. (III)Sık sık kısa ve uzun cümleleri art arda kullanır, cümleleri ikiye böler, ara sözlere ve devrik cümlelere yer verir. (IV) Bu üslup kaygısı yazarın daha ilk romanından başlayarak kendini göstermiştir. (V) Ancak, yazarın zaman zaman kendini zorladığı, yarattığı üslubun güdümüne girdiği de bir gerçektir.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde, yazarın gereksiz betimlemeler yapmadığından söz edilmiştir?

A)I.         B)II.        C)III.       D)IV.      E)V.

15.          Şehirde tek bir ışık bile yanmıyor. Şehir, dev bir kaplumbağa gibi başını içine çekip kabuğunun beyaz karanlığına gömülmüş. Kar, gökyüzünün derinliklerinden yüklendiği gizli, tanrısal bir ışıkla usul usul yağıyor. Ortalıkta, yumuşak kar tanelerinin fısıltısından başka ses yok. Pencerelerin köşeleri buz tutmuş. Dondurucu soğuk, bir kesiğe değen tuz gibi, dokunduğu yeri yakıyor.

Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)Benzetmelerden yararlanılmıştır.

B)Birden çok duyuya seslenilmiştir.

C)Karşıt kavramlar bir arada kullanılmıştır.

D)Anlatılanlara yorum katılmıştır.

E)Eksiltili cümlelere yer verilmiştir.

16.          Aşağıdakilerden hangisinde, zincirleme ad tamlaması vardır?

A)Eğitimin kalitesinin, eğitenle eğitilen arasındaki iletişimin kalitesiyle doğru orantılıdır.

B)İletişimde en sık yapılan yanlış, sıkıcı olmak ve bunun farkında olmamaktır.

C)İnsan duygularının karmaşıklığı, kurallara uymayı zorlaştırır.

D)Uyulması gereken kurallar, bu kurallara taraf olanlarca oluşturulmalıdır.

E)Kabul gören davranışlar tamamlandığında, taraflar kendilerini daha rahat kontrol edeceklerdir.

17.          Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hem ad hem de sıfat tamlaması vardır?

A)Uzakları düşünüyorum, karlı dorukları.

B)Gölün kıyısında yükselivermiş dağlar.

C)Gecenin sessizliğini dinliyorum bir şarkı gibi.

D)Düşsel bir meltem okşuyor her yanı

E)Buzlu ampuller aydınlatıyor puslu karanlıkları.

18.          Aşağıdaki cümlelerden hangisinin eylem kipinde anlam kayması vardır?        

A)Burada, kış, kasım ayında başlıyor.

B)Yüksek yerlere kar yağmaya başladı.

C)Akşam saatlerinde, yağmur yerini kara bırakacak.

D)Yaklaşan şiddetli lodos nedeniyle halk uyarıldı.

E)Şuanda, kent içi ulaşımda bir aksaklık gözlenmiyor.

19.          Kervan yürür peşi sıra düşemem

                Yıldır akan, uçsam da yetişemem.

Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?

A)İstek kipiyle çekimlenmiş eylem

B)Geniş zamanın olumsuz çekimi

C)Basit zamanlı eylem

D)I. tekil kişi eki

E)Dilek-Koşul kipiyle çekimlenmiş eylem

20.          Ağacın altına gelişi güzel bırakılmış sandıklara sabaha karşı kuru ot koyduk.

Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi yoktur?

A)Ad

B)Sıfat

C)Yönelme durum eki

D)Ad tamlaması

E)Adıl

21.          Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasında, aşağıdakilerden hangisinin belirleyici bir etken olduğu söylenebilir?

A)Ekonomik, siyasal ve kültürel değişimlerin sanata yansıması

B)Yaşanılan coğrafyanın değişmesi

C)Toplumun, birbirinden farklı sosyal sınıflardan oluşması

D)Süreç içinde, yazar ve şairlerin bilgi birikimlerinin artması

E)Dönem dönem, farklı alfabelerin kullanılmış olması

22.          Aşağıdakilerden hangisinde destan-ulus eşleştirmesi yanlıştır?

A)Şehname - İran

B)İlyada - Yunan

C)Gılgamış - Sümer

D)Chanson de Rolland - Alman

E)Kalavela - Fin

23.          Halk şiiri ırmağının üç kolu vardır: Ortak yaratılar, âşıkların söylediği/yazdığı şiirler, Tekke şairlerinin yazdığı şiirler. Aralarında önemli ayrımlar olmasına karşın bu üç türün ortak yönü ----.

.Bu parçanın sonuna, aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A)dili, söyleyişi ve içeriğiyle halkın gerçek yaşamından beslenmiş olmalarıdır

B)inanç sistemi ve konu bakımından İslamiyet öncesi Türk kültürüne sıkı sıkı bağlı olmalarıdır

C)halkın yaşamını kolaylaştıracak bilgiler sunan didaktik şiirlere dayanmalarıdır

D)konu bakımından eski, biçim bakımından yeni olmalarıdır

E)eğitimsiz, sıradan insanlar içinden çıkan kişilerce saz eşliğinde söylenen şiirlerden oluşmalarıdır.

24.          İslamiyet öncesinin (edebi değer taşıyan) ilk yazılı ürünü aşağıdakilerden hangisidir?

A)Alp Er Tunga Sagusu

B)Dede Korkut Hikâyeleri

C)Kutadgu Bilig

D)Orhun Yazıtları

E)Divan-ı Lugat’it Türk

25.          Daha seyrangâha çıkmaz mısın

                Çıkıp da dağlara bakamaz mısın

                Kaldırsam ayağa kalkamaz mısın

                Ver bana tutayım ellerini hani

Bu dörtlüğün nazım biçimi ve türü aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

A)Koşma, koçaklama

B)Koşma, ağıt

C)Semai, güzelleme

D)Varsağı, koçaklama

E)Koşma, taşlama

26.          I. KOŞUK

Kaklar kamıg kölerdi (Kara yerler hep gülerdi)

Taglar başı ilerdi (Dağlar başı göründü)

Acun tını yılırdı (Dünyanın soluğu ılıdı)

Türlü çeçek çerkeşür (Türlü çiçekler sıralandı)

                II. SAGU

Ulşıp eren börleyu (Erler kurt gibi ağlaşıyorlar)

Yırtıp yaka urlayu (Yaka yırtarak bağrışıyorlar)

Sıgrıp üni yurlayu (Islıklaşan sesleriyle haykırıyorlar)

Sıgtap közü örtülür (Ağlamaktan gözleri yaşlarla örtülüyor)

Aşağıdakilerden hangisi, “koşuk” ve “sagu”dan alınan bu dörtlüklerin ortak özelliği değildir?

A)Konuları

B)Nazım birimleri

C)Ait oldukları dönem

D)Ölçüleri

E)Uyak dizilişleri

27.          ----, İslamiyet öncesi Türk şiirinde gördüğümüz ---- türünün devamıdır. Bu nazım biçiminin yiğitlik ve savaş konularını işleyen türüne ---- denir. ----, bu türde o kadar çok şiir söylemiştir ki bu tür, onun adıyla özleşmiştir. Bu türde şiirleri öylesine sevilmiştir ki ozanın adı, halk tarafından bir destan kahramanıyla birleştirilmiş, efsaneleştirilmiştir. 16. yüzyıldan beri onun hikâyeleri Anadolu’nun her yerinde anlatılmaktadır.

Bu parçada boş bırakılan yerlere, sırasıyla aşağıdakilerin hangisinde verilenler getirilmelidir?

A)Semai, sav, ağıt, Kaygusuz Abdal

B)Ağıt, koşuk, taşlama, Âşık Dertli

C)Koşma, destan, koçaklama, Dadaloğlu

D)Ağıt, sagu, güzelleme, Karacaoğlan

E)Koşma, koşuk, koçaklama, Köroğlu

28.          Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcük, sözcük türü bakımından ötekilerden farklıdır?

A)Hep beraber ağaçlık bir yoldan aşağı iniyoruz.

B)Ufaklık birden ağlamaya başlamasın mı?

C)Kadının gözlerinden yorgunluk akıyordu.

D)Kuşluk vakti yola çıkmayı düşünüyoruz.

E)Ekonomide en korkutucu şey, durgunluktur.

29.          Sağ kolu kesilmiş omuz başından

                Dev adımlarıyla bir yolcu gitti

                Solunda bir kılıç gibi sallanan

                Tek kolu anlattı, bu bir yiğitti

Bu dörtlükte aşağıdakilerden hangisi yoktur?

A)Ek eylem

B)Niteleme sıfatı

C)Haber kipiyle çekimlenmiş eylem

D)Zamir

E)Belirtili isim tamlaması

30.          Güle naz

                Bülbül eyler güle naz

                Girdin dost bağına

                Ağlayan çok gülen az

Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)Halk edebiyatı ürünlerindendir.

B)Cinas sanatına yer verilmiştir.

C)Bir koşmadan alınmıştır.

D)Kişileştirme yapılmıştır.

E)Asıl söylenmek istenen son iki dizededir.